Bu yazımı yas sürecine ayırdım, yas nedir? Yasın aşamaları nedir bunları yazacağım. Çünkü bu günlerde birçok evde yas var. Ölüm bu yıl benim de kapımı çaldı. Benim kalbim 10.02.2022 Perşembe Saat 06:45′ te durdu. O gün babamı kaybettim. Bu süreçte hiçbir şey yapamadım. Benim için sanki hayat durdu. Bu yazımda ölüm karşısında yaşadıklarımı paylaşmak istedim. Amacım hissetiklerimi yazarak yas sürecinde olanların kalbine dokunabilmek. Bu süreçte babasını kaybeden çok fazla insanla karşılaşttım. Bazıları kendi süreçlerini anlatınca şu anda aynı süreçten geçtiğimi, aynı şeyleri yaşadığımı anladım. Ben yası daha önce yaşamış ya da yaşayan kişilerle karşılaştığım zaman yalnız değilim hissini yaşadım. Ama bazen bu sürecten yıllar önce geçenlerin çok acımasız olduklarına da tanıklık ettim.
Ben acı yaşamadan önce kayıp yaşayan insanları anladığımı sanıyordum. Bu bizim de yaşayacağımız bir süreç, biz de bu yoldan geçeceğiz diyordum. Bu yoldan geçeceğini düşünmek, yaşananları anladığını sanmak inanın yaşamakla aynı şey değil. Ben evimize gelip de bana bu sözleri söyleyenlere içimden yaşa da gör bakalım derken çok yakaladım kendimi çünkü aynı sözleri başkalarına zamanında ben de söyledim.
Yas Nedir?
Yas sevilen ve değer verilen bir kişinin kaybından sonra ortaya çıkan acıdır, derin bir boşluk hissidir, yarım kalmışlıktır. Her türlü kayıp için yas yaşanır. Ama en zor atlatılan kayıp ebeveyinlerin kaybıdır.
Yas Yaşayan Bir Kişi Nasıl Hisseder? Ne Yaşar?
Aslında bu sorunun cevabı herkese göre değişebilir. Burada Timur Harzadın’nın Yeniden Bağlanmak adkitabından alıntı yapmak istiyorum. Bu kitabı okuyorum. Kayıp ve yas için okumanızı tavsiye ederim. Burada ilk defa bir kitap tavsiyesi verdim. Bu tavsiyeden sonra kitaptan alıntıma geçmek istiyorum. Elisabeth Kübler Ross, yas tutma ile ilgili önemli araştırmalar yapan bir psikiyatrist ve bilim insanıdır. Ölüm konusunu ruhsal gelişim açısından çok önemli bir evre olarak tanımlar. Yas tutma sayesinde ölüm ve yas süreci kişiye zarar verici bir durum olmaktan çıkmaktadır. Yas sürecini beş evre olarak tanımlamıştır. Bu evreler çoğunlukla sırayla birbirini takip eder. Ancak zaman zaman bu sıra bozulabilir. Her insanın yası kendine has ve biricik olduğu için yas evreleri her zaman belirli bir sıra ile gitmez. Çoğu zaman da tekrar tekrar başa dönülür ve süreç bir kez daha yaşanır. Kübler Ross’a göre yas süreci, şu beş farklı evre olarak tanımlanmıştır.
1-İnkar ve İzolasyon Evresi
2-Öfke Evresi
3-Pazarlık Evresi
4-Depresyon Evresi
5-Kabullenme Evresi
Ben bu evreleri Karışık olarak yaşıyorum. Üç ay olacak defalarca başa döndüm. Özellikle babamın hastanedeki sürecine devamlı orada kaldığı her günü sırası ile yaşıyor ve tekrar başa dönüyorum.
Yas Sürecinde Yaşadıklarım
Ben ilk zamanları atlatmama rağmen hala gittiğine inanamıyorum. İnsanlar size zamanla geçecek, şimdi çok yeni, fazla üzülme, giden gelmiyor v.b. laflar söyleyecek. Bu sözler insanı daha çok incitmekten başka bir işe yaramıyor. İlk günler çok zor geçiyor. Ben fiziksel rahatsızlıklar da yaşadım. Tansiyonum yükselmeye başladı. İlk günler hiçbir şey yapamadım. İnsan ne çalışmak istiyor ne de yemek yemek istiyor. Kafanda hep o anları yaşamaya devam ediyor ve herşeyi filim gibi oynatıyorsun. Bir bir gözünün önünden geçiyor ve tekrar başa sarıyorsun baştan oynatıyorsun. En zorlayayıcı olanı da hiç faydası olmayan keşkeler, şöyle mi yapsaydım, böyle mi yapsaydım. İnsanın aklından bir sürü soru geçiyor. Hastanede ise bir de babam gibi yoğun bakımda öldüyse , tek başına öldü, yanında kimse yoktu, iyi baktılar mı? Gibi bir çok soru ile boğuşuyorsun
Kısacası ilk zamanlar cenaze, gelenler sorularla geçen bir süreç o yüzden bu süreçte size tavsiyem ağlayın. Devamlı anlatın, konuşun keşkelerinizi de suçluluklarınızı da özleminizi de her şeyi özellikle ailenizle konuşun. Ben ailemden çok fazla destek aldım. Ve destek verdim. Onlar ağlarken ben sustum ve destek verdim. Ben ağlarken onlar sustu ve destek verdiler. Bir de yabancılar gelecek bu gruba akrabalar da dahil anlamayacaklar. Evde söz, nişan, düğün gibi ne varsa konuşacaklar. Hiç aldırmayın. O konulara istemiyorsanız katılmayın. Bir gitseler de yalnız kalsam dediğiniz olacak elbet bir gün gidecekler diye kendinize teselli verin. Siz acınıza saygı duyulsun isteseniz de saygı duymayacaklar. Onlar şu anda acı ve kayıp yaşamadıkları için seni anlamaları mümkün olmayacaktır.
Yası Atlatmak İçin Yaptıklarım.
Biraz daha zaman geçtiğinde acı bitmese de yavaş yavaş hayata dönmeye başlıyorsunuz. Çünkü hayat sizi buna zorluyor ihmal ettiğiniz işler hedefleriniz onlara sığınmaya başlıyorsunuz. İşte benim yazı yazmaya tekrar başlamam gibi ilk zamanlar bunları yapamıyorsun. Ama zaman geçince bunları tekrar hayatınza dahil ediyorun. Bir tavsiye vermek istiyorum. Bir defter alın, tüm süreci yazın her gün ne hissediyorsanız yazın. kayıp ettiğiniz kişi ile ilgili anılarınızı yazın, rüyalarınızı yazın, herşeyi yazın bu çok iyi geliyor. Onu anın konuşun ailenizle, mezara gidin onunla konuşun. Zamanınızı geçirmek için kitap okuyabilirsiniz ve meditasyon yapabilirsiniz. Benim tavsiyelerim bu kadar sonraki yazımda yasın evrelerini ayrıntılı bir şekilde yazacağım. Siz yas döneminde olduğunuzda neler yaşadınız. Buradan paylaşırsanız yas sürecindeki kişilere yardımcı olumuş olursunuz.
