Bardağın boş tarafını görenler, kendini çok zorlayanlar, her şeyi eksiksiz yapamaya çalışanlar, mükemmeliyetçi kişilik yapısının en güzel örnekleridir.
Mükemmeliyetçilik üzerine yazdığım ilk yazıda tanımını ve yüksek başarı gösterenlerle farklarını yazmıştım. Bu yazımda ise olumlu ve olumsuz yönlerini ve ne yapılması gerektiğini paylaşmak istiyorum.
Peki mükemmeliyetçilik bu kadar kötü mü? Her zaman kötü sonuçlar mı doğurur hiç mi olumlu bir katkısı yoktur?
Mükemmeliyetçilik nedir? İlk yazmıda bunun tanımını yapmıştım. Ama burada konuya girmeden önce tekrar yapmak isterim. Mükemmeliyetçilik kişinin kendisi ve başkaları için çok yüksek standartlar tanımlaması ve bunları korumaya çalışmasıdır.
Mükemmeliyetçilik aslında hem olumlu hem de olumsuz yönü olan bir özelliktir. Olumlu yönü ile kişileri daha iyisini üretmeye ve kendi sınırlarını zorlamaya iter. Olumsuz yönü ise kişilerde son derece kötü problemlere sebep olmasıdır. Mükemmel olma çabası kişinin potansiyelini en üst düzeye çıkarma ve diğerlerine sosyal ilgiyi içerdiğinde pozitif, diğerlerinden üstün olma ihtiyacını içerdiğinde ise negatif bir anlam kazanır. Bir aynanın iki yüzü gibi, bu aynaya hangi yüzünden baktığınıza ve davranış şekilinizi hangi yönüne göre ayarladığınıza bağlıdır.
Mükemmeliyetçiliğn uyumlu ve uyumlu olmayan iki yönü vardır. Bu aynı zamanda normal olan ve olmayan mükemmeliyetçilik olarak da nitelendirilebilir.
Normal mükemmeliyetçilikte kişiler daha realist standartlara sahiptirler ve bunlara erişmeye çabalarlar. Bu tip kimseler belli bir sorumluluk taşırlar ve yapmayı seçtikleri ne ise onu daha iyi yapmaya çalışırlar. Diğer grupta nevrotik mükemmeliyetçiler bulunmaktadır. Bunlar erişilmez amaçlar peşinde koşarlar ve hiçbir zaman tatmin olmazlar. Uyumlu mükemmeliyetçiler şu tipte insanları betimlerler, yüksek standartlara sahiptirler, organizasyon ve düzen için mükemmeliyetçiliğe ihtiyaç duyarlar ancak kendilerini engellemezler. Uyumsuz mükkemeliyetçiler hataları aşırı derecede düşünürler kendi eylemlerinden şüphe ederler, kendilerine engeller baskı hissederler ve endişe duyarlar.
Mükemmeliyetçilik uyumlu boyutta verimi artıran, geliştiren ve başarılı kılan bir boyuttayken diğer boyutlarda, kaygı bozuklukları gibi bireylerin performansını aşağıya çeken boyutta kendini göstermektedir.
Mükemmeliyetçilik İle Baş Etme Yolları
1- Eğilimlerinizin Daha Çok Farkında Olun.
Mükemmeliyetçiliğin üstesinden gelmenin ilk adımı mükemmeliyetçi düşüncelerinizin farkına varmaktır. Duraklatmak için biraz zaman ayırın ve düşünce kalıplarınıza dikkat edin. Bu düşünceleri daha iyi tanıyabilmek için bir defter edinip düşüncelerinizi oraya yazabilirsiz. Bu şekilde mükemmeliyetçi düşüncelerininizi daha net bir şekilde görebilirsiniz.
2- Olumlu Yönlerine Odaklanın.
Her şeyin mükemmel olmasını istiyorsak, işimizin veya kendimizin olumsuz yönlerine odaklandığımızı gösterir. Ancak odağımızı olumluya çevirmek için çaba göstermek gerekir. Hangi konuda kendinizi olumsuz düşünceler içinde yakalıyorsanız o konu ile ilgili üç tane minnettar olduğunuz şeyi yazın. O zaman konuya bakış açınızı değiştirmiş olacaksınız. Bunu sadece mükemmeliyetçilik için değil her türlü konu için uygulayabilirsiniz. Bu şekilde karşınızdaki insanın, işinizin hangi konu ile ilgili mutsuzsanız o konu ile ilgili bakış açınızın değişmesine büyük katkıda bulunacaktır.
3- Hata Yapmaya İzin Verin.
Kendimize hata yapma izni verdiğimizde başarısız olmanın dünyanın sonu olmadığını görebilirsiniz. Hatalar öğrenmek, büyümek ve daha iyisini yapmamız için fırsatlardır. Bunu uygulamanın bir yolu, ilk denemede muhtemelen iyi olmayacağınız yeni bir hobi edinmektir. Burada mükemmel olmaya çalışmak yerine, aktivitenin tadını çıkarmaya ve nasıl daha iyi olacağınızı yavaş yavaş öğrenmeye odaklanın bulabileceğiniz şey olmak istediğiniz yere ulaşmak için hataların gerekli olduğudur.
Her zaman her konuda sonucun mükemmel olmasına ya da hedefin gerçekleşmesine bağımlanmak yerine o hedef için yaptığımız çalışmaların yani yolculuğun tadına varmak en güzel olandır.
4- Daha Makul Hedefler Belirleyin.
Mükemmeliyetçiler imkansız standartlar nedeniyle gerçekçi olmayan hedefler belirleme eğlimindedir. Mükemmeliyetçiliği bırakmanın bir yolu daha ulaşılabilir ve akıllı hedefler belirlemektir. Sağlıklı bir şekilde gerçekçi ve zorlu olduklarında hedeflerimize ulaşma becerimize daha az stresli ve daha fazla güven duyacağız.
Gerçekçi ol imkansızı iste
Che Guevera
5- Ertelememeye Çalışın.
Mükemmeliyetçiler kötü şöhretli erteleyiciler olabilirler. İşlerini mükemmel bir şekilde yaptıklarını düşünmedikleri için ertelerler. En zor kısmı her zaman başlamaktır, ancak işimizin kaba bir taslağını önceden oluşturmak bile hiç yoktan iyidir. İlk denemede işiniz mükemmel değilse sorun olmadığını bilin ve üzerinizde çalışmaya devam edin.
6- Kendinize Koyduğunuz Baskıyı Azaltın.
Size en çok baskı yapan kişinin kendiniz olduğunu unutmayın. Kendinize karşı nazik olun ve kendiniz için belirlediğiniz gerçekçi olmayan standartları düşürerek kendinizi kabul edin, hala devam ediyor ve elinizden geleni yapıyorsanız bu iyi bir şeydir gayet iyi gidiyorsunuz ”mükemmel” diye birşey yoktur. Ama elinizen geleni yapmaktan gurur duyabilirsiniz.
7- Eleştiriyi Nasıl Alacağınızı Öğrenin.
Mükemmeliyetçi olan insanlar, eleştirileri kişisel olarak aldıkları için düşük özgüvene sahip olma eğlimindedir ancak öğrenmemize, gelişmemize yardımcı olacak yapıcı eleştiri önemlidir. Sağlıklı eleştirinin yardımcı olabileceğini ve daha iyisini yapmamızı sağlayabileceği için normal olduğunu kabul etmeye çalışın.
8- Mükemmellikten Çok Anlama Odaklanma
Odağınızı mükemmel bir şekilde yapmaya çalışmak yerine yaptığınız işte anlam bulmaya çalışın. Bir şey neşe ve amaç getiriyorsa mükemmel yapılmamış olmasının bir önemi yoktur. Yol boyunca anlamlı bir şey yapmak daha tatmin edicidir.
Bu Önerilerin hangisi size daha yakın geldi. Hangisini uygulamak daha kolay olur.
